In ziekenhuizen en in de politiek zijn er initiatieven om oudere patiënten minder vaak een ingrijpende medische behandeling te geven. Deze initiatieven worden ontwikkeld teneinde de groeiende groep oudere patiënten te behoeden voor belastende medische behandelingen. Aan eindeloos medisch behandelen is niet altijd behoefte. Dat kan riskant zijn en heeft niet altijd zin als iemand al zo kwetsbaar is. Maar, de keuze is/blijft aan uzelf! Het is dus zaak dat u uw eigen wensen omtrent medisch handelen schriftelijk vast legt. Hoe u dat moet doen leest u hierna.

Uw wensen opnemen in een levenstestament
In een levenstestament legt u keuzes en wensen vast voor
- uw toekomst. Het kan gaan om:
- uw financiële en zakelijke wensen;
- de keuze voor wel of geen medische behandeling of reanimatie;
- uw (overige) persoonlijke wensen.

De medische volmacht
Hebt u bepaalde medische wensen zoals euthanasie of wilt u juist zo lang mogelijk in leven worden gehouden, dan dient u daarvoor een medische volmacht op te stellen voordat u dement wordt of u iets overkomt. Zo weten uw behandelend artsen wat ze moeten doen en kunnen uw naasten uw belangen behartigen, als u er zelf niet meer toe in staat bent.

Wat staat er in deze medische volmacht?
In deze medische volmacht staat onder meer:

1. wie uw medische zaken mag behartigen, wanneer u daar zelf niet meer toe in staat bent;
2. toestemming aan uw medische behandelaars om uw medische gegevens te delen met uw gevolmachtigde(n);
3. wat uw medische wensen zijn voor de toekomst;
4. wat er moet gebeuren bij uitzichtloos lijden;
5. eventueel een behandelverbod;
6. eventueel een euthanasieverklaring;
7. wat u onder uitzichtloos lijden verstaat.

Behandelgebod-verklaring
U kunt in het levenstestament of een medische volmacht bepalen dat u wel wilt worden behandeld als u iets overkomt. U geeft dan een behandelgebodsverklaring, waarin u verklaart dat u levensverlengende maatregelen wilt, waardoor u zo lang mogelijk in leven blijft. Ook als anderen twijfelen of het leven voor u nog wel zinvol is.

Behandelverbod-verklaring
Iedere (wilsbekwame) persoon vanaf 16 jaar heeft het recht om elke medische behandeling te weigeren. Met een niet-behandelverklaring verklaart de patiënt dan ook wat die niet meer wil. Dit kan gaan om bijvoorbeeld medische behandelingen of reanimatie die de patiënt onder bepaalde omstandigheden niet meer wil. Een niet-behandelverklaring is een negatieve wilsverklaring. De wensen van de patiënt in deze niet-behandelverklaring moeten door artsen worden gerespecteerd.

In deze verklaring staat zo exact mogelijk onder welke omstandigheden u niet meer behandeld wilt worden en waarom u dat wilt. Het is van belang dat deze niet-behandelverklaring bekend is bij uw naasten en uw arts. In situaties dat het voor u onmogelijk is geworden om uw wil kenbaar te maken gelden de wensen die u eerder in uw niet-behandelverklaring heeft opgenomen. Als u geen ‘niet-behandelverklaring’ heeft gemaakt, dan wordt u behandeld volgens de algemeen gangbare opvattingen in de gezondheidszorg.

Euthanasie-verklaring
Euthanasie is het levensbeëindigend handelen door een arts, altijd op verzoek van de patiënt. Dit verzoek aan de arts om iemands leven te beëindigen in verband met ondraaglijk lijden staat in een euthanasieverklaring. In deze verklaring staat precies beschreven – zodat er geen enkele twijfel is omtrent uw wensen – onder welke omstandigheden u zou willen dat de arts euthanasie uitvoert. De ‘niet-behandelverklaring’ is niet gelijk aan een euthanasieverklaring. Met een euthanasieverklaring vraagt u om medicijnen die direct leiden tot uw levenseinde. U kunt zelf aangeven wat u verstaat onder ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Uw euthanasieverklaring kan als bijlage bij uw levenstestament worden gevoegd. U kunt ook volstaan door alleen in uw levenstestament te verklaren dat u een euthanasieverklaring heeft en dat uw arts(en) en uw partner, familie of gevolmachtigde daarvan op de hoogte zijn gesteld. Een schriftelijk euthanasieverzoek is belangrijk als u zo ernstig ziek zou worden dat u zelf niet meer in staat bent om uw euthanasieverzoek met de dokter te bespreken. Een schriftelijk euthanasieverzoek vervangt een mondeling verzoek om euthanasie. Zo’n situatie, waarin u mondeling geen verzoek meer kunt doen, kan geleidelijk ontstaan, bijvoorbeeld in het geval van dementie. Maar zo’n situatie kan ook plotseling aan de orde zijn, zoals bij een beroerte of een ongeval. Als u niet meer in staat bent het euthanasieverzoek met uw dokter te bespreken en u hebt geen schriftelijk euthanasieverzoek, dan mag de dokter geen euthanasie uitvoeren. Heeft u wel een schriftelijk euthanasieverzoek, dan kan de dokter de euthanasie uitvoeren. Dit mag alleen als aan de eisen van de wet is voldaan. Een schriftelijk euthanasieverzoek is geen garantie voor euthanasie, maar het is hoe dan ook een belangrijk document. Het geeft uw naasten en de dokter houvast en richting bij de keuze voor uw zorg, als u hier zelf niet meer over kunt communiceren. Ook als er geen euthanasie wordt uitgevoerd, mag de dokter namelijk uit uw schriftelijke euthanasieverzoek afleiden dat u in ieder geval in de beschreven omstandigheden geen levensverlengende behandelingen meer wilt.

Informatie bij uw notaris
Wilt u meer weten over het opstellen van een levenstestament of andere onderwerpen, neem dan gerust contact op met uw notaris. Hij kan u adviseren en u behoeden voor een hoop zorgen