Mantelzorgers

staan er niet alleen voor

Vrijwilligerswerk, daar kies je voor. Mantelzorg overkomt je. En dat is een groot verschil. Mantelzorgers zorgen langdurig en intensief voor iemand die chronisch ziek, beperkt of hulpbehoevend is. Dat kan een partner, ouder, kind of ander familielid zijn, maar ook een vriend of buur. Ze doen dat soms 24 uur per dag en dat kan lichamelijk en emotioneel erg zwaar zijn. Gelukkig hoeven mantelzorgers niet alles alleen te doen. Ze kunnen de zorg delen met vrijwilligers en beroepskrachten.

Aan de bel trekken

Om het als mantelzorger vol te houden, is het nodig om de zorg ook af en toe uit handen te geven. Toch blijkt dat mantelzorgers het vaak moeilijk vinden om hulp te vragen. Ze voelen zich verantwoordelijk en vragen te veel van zichzelf. En trekken vervolgens pas aan de bel als het echt niet meer gaat. “Had ik het maar eerder gedaan”, zeggen ze dan achteraf. Vooral de oudere generatie doet haar werk vaak in stilte, ongezien en zonder hulp. “Dat doe je toch gewoon? Dat hoort er toch bij?”, denken ze. Nederland kent ook jongere mantelzorgers. Veel kinderen nemen daardoor zorgtaken op zich waarvoor ze eigenlijk nog te jong zijn. Juist deze groep doet zelden een beroep op hulpverleners. Het is dan ook moeilijk een beeld te krijgen van hun problemen.

Vrijwilligers en professionals bieden hulp

Vrijwilligers kunnen mantelzorgers zo nu en dan vervangen. Deze vervangende zorg, respijtzorg genoemd, maakt dat de mantelzorger af en toe tijd voor zichzelf heeft. Om iets leuks te doen of om zelfs even op vakantie te gaan. Maar soms is er meer hulp nodig. Dan zijn er professionele hulpverleners die de mantelzorger kunnen ondersteunen. Praktisch, door te helpen bij het invullen van formulieren of door contacten met andere hulpverleners te onderhouden. Of door informatie en advies te geven. Maar ook emotioneel, door een luisterend oor te bieden. Zorgverleners hebben immers vooral aandacht voor de zieke. Voor mantelzorgers is het prettig dat ze ook hun verhaal kwijt kunnen.

“Het is niet egoïstisch om af en toe ook aan jezelf te denken”

Marie (23) lijkt op het eerste gezicht een heel gewone student. Maar niets is minder waar: een reeks herseninfarcten bij haar moeder zette een streep door haar onbezorgde leven. Haar moeder kwam in een rolstoel terecht. Sindsdien zorgen Marie en haar vader samen voor haar.

Marie combineert haar studie met de zorg voor haar moeder. “Soms krijg ik rare reacties, dat mijn moeder maar naar een verpleeghuis zou moeten bijvoorbeeld, maar ik vind het volkomen normaal dat ik voor haar zorg. Zo kan mijn moeder thuis blijven wonen. Mijn moeder vindt dat erg fijn, ze is echt een familiemens. Bovendien willen mijn vader en ik haar ook helemaal niet missen.”

Hulp familieleden

“We krijgen weleens hulp van andere familieleden als dat nodig is, maar de zorg komt grotendeels neer op mij en mijn vader. We verdelen de taken zoveel mogelijk, omdat hij wisselende diensten op zijn werk draait. Ik ben met mijn studie nog flexibel. De zorg voor mijn moeder staat voorop. Daardoor moet ik wel vaak keuzes maken: of sporten, of studeren. Ik heb een jaar studievertraging opgelopen. Ik vind het wel lastig om aan mezelf te denken, maar leerde de afgelopen tijd ook dat denken aan jezelf niet altijd egoïstisch is. Soms lukt het gewoon even niet, dan is het te veel. Dan is het wel nodig om wat leuks te doen met vriendinnen, om het leefbaar voor mezelf te houden. Onlangs heb ik voor het eerst samen met mijn vader aangeklopt bij de gemeente. Dat bleek een goed besluit. Mijn vader en ik kregen een paar weken hulp, zodat we even konden uitrusten.”